چاقی کودکان: والدین چه اشتباهاتی می‌کنند؟

بیش از ۱۸ درصد از دانش‌آموزان مرحله دبستان در سراسر جهان به مشکل چاقی مفرط دچار هستند، و هیچ یک از والدین آنان دلیل واقعی این مسئله را به درستی متوجه نمی‌شوند.

برای مشکل چاقی کودکان، دلایل زیادی وجود دارد که هرکدام دارای پیچیدگی‌های خود هستند. اما یکی از مهم‌ترین عوامل می‌تواند مصرف بی‌رویه‌ی مواد قندی باشد.

در سال ۲۰۱۵، سازمان بهداشت جهانی توصیه کرده بود که تمام افراد باید میزان مصرف مواد قندی را در رژیم غذایی خود به میزان ده درصد کاهش دهند، بدون توجه به سن و جنسیت. بر اساس این توصیه، مصرف مواد قندی برای کودکان نباید روزانه از ۴۵ گرم بیشتر باشد.

البته، انتظار نمی‌رود که کودکان این توصیه را رعایت کنند، زیرا آن‌ها عاشق مصرف شکلات، شیرینی، بستنی و مواد قندی دیگر هستند. وظیفه‌ی والدین است که به تنظیم تغذیه‌ی کودکان خود دقت کنند.

مسئله این‌جاست که حتی والدین نیز گاهی اوقات خطا می‌کنند. بر اساس یک تحقیق منتشر شده در مجله‌ی بین‌المللی مبارزه با چاقی، بسیاری از بزرگسالان اطلاع کافی از میزان قند موجود در غذاهای مختلف و معمولی خود را ندارند.

بسیاری از والدین به دلیل تصورهای نادرست درباره میزان قند موجود در غذاهای مختلف منجر به چاقی کودکان می‌شوند. اعتقادات قدیمی درباره سلامتی برخی از خوراکی‌ها مانند لبنیات و آبمیوه باعث می‌شود که والدین مقدار نادرستی از این مواد را به دست کودکان بدهند.

در یک تحقیق، محققان از موسسه‌ی سلامتی مکس پلانک در آلمان، ۳۰۵ خانواده را بررسی کردند که حداقل یک فرزند بین ۶ تا ۱۲ سال داشتند. طی این تحقیق، قد و وزن کودکان اندازه‌گیری شد و والدین که مسئول تهیه‌ی وعده‌های غذایی در خانه بودند، در یک آزمون کامپیوتری شرکت کردند.

در این آزمون، والدین موظف به تخمین میزان قند مصرفی توسط کودکان از طریق غذاها و نوشیدنی‌های معمولی شده‌اند، که شامل آب پرتقال، ماست، پیتزا، سس گوجه فرنگی و خوراکی‌های مشابه می‌شد.

انتخاب خوراکی‌ها بر اساس علاقه معمول کودکان به آن‌ها و وجود آن‌ها در رژیم غذایی آنان صورت گرفت. به منظور کمک به تصوّر والدین از میزان قند موجود در خوراکی‌ها، آن‌ها موظف به حدس زدن تعداد حبه قند در میزان معینی از این خوراکی‌ها شدند.

حدود سه‌چهارم از والدین شرکت‌کننده در آزمون، تصوّر نادرستی از میزان قند موجود در خوراکی‌ها داشتند. در برخی موارد، والدین اشتباهاتی جدی در ارتباط با سالم یا ناسالم بودن غذاهایی که برای کودکان خود فراهم می‌آوردند، انجام داده بودند.

به عنوان مثال، بیش از ۹۰ درصد از شرکت‌کنندگان در آزمون، میزان قند موجود در ماست را بسیار کم‌تر از واقعیت تخمین زده بودند. از سوی دیگر، بسیاری از والدین اشتباهاً فکر می‌کردند که سس گوجه‌فرنگی یکی از پرقندترین خوراکی‌های ممکن در سطح جهان است!

پس از مشخص شدن نتایج آزمون، ثابت شد که کودکان چاق‌تر معمولاً به والدینی تعلق دارند که بیشترین اشتباه در تخمین میزان قند موجود در خوراکی‌ها داشته‌اند.

البته باید توجه داشت که به دلیل محدودیت در اندازه‌گیری جمعیت در این تحقیق، نتایج به طور قطعی نشان‌دهنده این نیستند که دلیل چاقی این کودکان تنها از تصوّر نادرست والدین در مورد میزان قند موجود در خوراکی‌ها می‌باشد. با این حال، نتایج این آزمون یک انگیزه خوب برای افزایش هوشیاری بیشتر در مورد رژیم غذایی کودکان ارائه می‌دهد.

دکتر متیو دالاکر، طراح این تحقیق و آزمون، پس از مشاهده نتایج در مصاحبه‌ای اعلام کرد که او از خطای بالای والدین در تخمین میزان مواد قندی در غذاهای روزمره‌ی کودکان بسیار تعجب کرده است. دالاکر با اشاره به تصور قدیمی و اشتباه درباره سالم بودن برخی از خوراکی‌ها مانند ماست و آبمیوه، افزود که این باعث می‌شود که والدین بی‌آگاه از میزان قند موجود، آن‌ها را با میزانی بی‌رویه در اختیار کودکان خود قرار دهند.

پزشکان موسسه مکس پلانک توصیه می‌کنند شرکت‌های غذایی با استفاده از نشانه‌هایی همچون برچسب‌های رنگی، میزان قند موجود در مواد غذایی را به افراد نشان دهند. اما در حال حاضر توصیه‌ی پزشکان این موسسه برای حل مشکل چاقی کودکان، مطالعه دقیق والدین درباره مقدار قند موجود در مواد غذایی مختلف و نظارت بر رژیم غذایی کودکان است.