«اوپنهایمر»؛ آیا بهترین فیلم کریستوفر نولان؟

بعضی از علاقمندان سینما اعتقاد دارند که “اوپنهایمر” بهترین اثر کریستوفر نولان است؛ با این حال، آیا این با ارقام و آمار همخوانی دارد؟

دوازدهمین فیلم از کریستوفر نولان، با نظرات متفاوت در ایران مواجه شده است. برخی معتقدند که “اوپنهایمر” بهترین اثر این کارگردان 53 ساله است، در حالی که دیگران نقدهایی به ساختار داستانی و شیوه اجرای شخصیت‌ها دارند. در این مقاله، نقد و بررسی آمارها از منابعی نظیر متاکریتیک، راتن تومیتوز و آی‌ام‌دی‌بی به ما کمک می‌کند تا جایگاه “اوپنهایمر” در کارنامه نولان را بررسی کنیم و نظرات منتقدان غیرفارسی‌زبان را درباره این فیلم بشنویم.

به گفته متاکریتیک، بهترین فیلم نولان “دانکرک” با امتیاز 94 از 100 امتیاز به دست آمده و “اوپنهایمر” و “شوالیه تاریکی” با امتیازهای به ترتیب 88 و 84 در رده‌های بعدی قرار گرفته‌اند. “ممنتو” و “شوالیه تاریکی برمی‌خیزد” نیز جایگاه‌های چهارم و پنجم را به خود اختصاص داده‌اند. این آمارها نشان می‌دهد که 98 درصد نقدهای “دانکرک” مثبت هستند و منتقدان به نسبت 97 درصد از “اوپنهایمر” را مورد تحسین قرار داده‌اند، بدون اینکه نقدهای منفی‌ای ثبت شود؛ این نکته نشان‌دهنده رضایت گسترده‌ای از این فیلم در بین منتقدان جهان است. جالب است که میزان رضایت منتقدان از “میان‌ستاره‌ای” در متاکریتیک 76 درصد است.

پیتر بردشاو، منتقد مشهور گاردین، در یادداشتی درباره “اوپنهایمر” نوشته است: “این اثر یک انفجار بزرگ است و نولان با اجرای شگفت‌انگیز خود، این فیلم را به یک اثر اکشن با ارزش تبدیل کرده است. اوپنهایمر نشان‌دهنده جسارت و جاه‌طلبی بی‌پایان نولان است و با وجود طولانی بودن داستان، مسئله اصلی خود را محو نمی‌کند؛ این درام طولانی با بازی استثنایی کیلیان مورفی، حس تنهایی و زندان عاطفی را به شگفتی به تصویر کشیده است. فیلم البته ایراداتی دارد، اما به طور کلی شگفت‌انگیز است.” به عبارت دیگر، حتی منتقدانی که فیلم را به اندازه برخی دوست نداشته‌اند، نیز به اجرای نولان و بازیگران اطراف او اراده کرده‌اند.

در مقابل، پیتر راینر از روزنامه کریستین ساینس مانیتور، “اوپنهایمر” را به عنوان یک فیلم بیوگرافی معمولی توصیف کرده و اظهار داشته است: “این فیلم، جدیدترین اثر نولان با بازی کیلیان مورفی در نقش جی رابرت اوپنهایمر، پدر بمب اتمی، خود را به اندازه‌ی یک فیلم بیوگرافی ساده نشان نمی‌دهد. بلکه، سعی شده است تا به عنوان یک نمایش بیوگرافی کلی از تمام فیلم‌های زندگی‌نامه‌ای عمل کند.”

بنابراین، این تحلیل نشان می‌دهد که “اوپنهایمر” نه تنها از نظر برخی از سینماگردان بهترین اثر کریستوفر نولان است، بلک

همانطور که در بخش قبل ذکر شد، “اوپنهایمر” دومین فیلم از دیدگاه منتقدان در متاکریتیک است. به عبارت دیگر، این اثر بهترین اثر نولان در این پایگاه نیست، اما با این وجود، در مقایسه با محبوب‌ترین فیلم‌های او از نظر منتقدان، جایگاه خود را ایفا کرده است. اختلاف در دیدگاه بین سینما دوستان ایرانی و غربی‌ها، به ویژه منتقدان آمریکایی، احتمالا به دلیل نقش‌های مختلفی است که هر یک از این جوانب در جنگ جهانی دوم ایفا کرده‌اند و ارتباط متفاوتی با ایجاد بمب اتم توسط جی رابرت اوپنهایمر دارند.

در پایگاه راتن تومیتوز نیز، با توجه به 471 نقد ثبت شده برای “اوپنهایمر”، 93 درصد این نقدها به عنوان مثبت دسته‌بندی شده‌اند. بیش از 10 هزار نفر از کاربران این سایت نیز به این فیلم امتیاز داده‌اند و نتایج نظرات آن‌ها امتیاز قابل توجه 91 از 100 را نشان می‌دهد. این نتایج نشان از آن دارد که تفاوت دیدگاه سینما دوستان ایرانی نسبت به یک اثر زندگی‌نامه‌ای درباره خالق بمب اتم با نظر سینمادوستان در کشورهای غربی از دلایل اصلی تفاوت در بازخوردهاست.

“ممنتو” و “شوالیه تاریکی” با امتیازهای 94 از 100 به ترتیب در رتبه‌های اول و دوم بهترین آثار نولان در راتن تومیتوز قرار گرفته‌اند، در حالی که “اوپنهایمر” پس از آن‌ها قرار دارد. “دانکرک” و “بی‌خوابی” نیز جایگاه‌های پنجم و ششم را اشغال کرده‌اند. اگر قصد رتبه‌بندی فیلم‌های نولان از نظر کاربران این سایت را داشته باشیم، “بتمن آغاز می‌کند” با امتیاز 94 از 100 در صدر قرار می‌گیرد و بعد از آن “ممنتو” و “شوالیه تاریکی” با همین امتیاز به ترتیب قرار می‌گیرند. “اوپنهایمر” نیز با امتیاز 91 از 100 در رتبه هفتم قرار دارد.

در سایت آی‌ام‌دی‌بی، با نزدیک به نیم میلیون رأی، “اوپنهایمر” با امتیاز 8.5 از 10 در جایگاه پنجم بهترین فیلم‌های کریستوفر نولان قرار گرفته است. در این رده‌بندی، “شوالیه تاریکی” با امتیاز 9 از 10 با افتخار رتبه اول را به خود اختصاص داده و پس از آن، فیلم‌های “میان‌ستاره‌ای” و “تلقین” در جایگاه‌های بعدی قرار گرفته‌اند. با امتیاز 7.2 از 10، “بی‌خوابی” در پایین‌ترین قسمت لیست بهترین آثار کریستوفر نولان قرار گرفته است. این امتیاز با فاصله قابل توجهی از “اوپنهایمر” دور است، اما نشان از این دارد که این اثر، در زمره بهترین آثار نولان قرار دارد و توانسته است در نظر منتقدان و علاقمندان به سینما در غرب، جایگاه محبوبیتی را برای خود ایجاد کند.