مراقبت از گیاه آلوئه ورا، ساده‌تر از آنکه فکر کنید

آلوئه ورا (با نام‌های علمی آلوئه باربادنسیس یا آلوئه باربادوس) یک گیاه خانگی زیبا است که دارای برگ‌های گوشتی و تیغ‌دار با لبه‌های دندانه‌دار می‌باشد. این گیاه به عنوان یک ساکولنت شناخته می‌شود و از مناطق گرم و خشک جهان منشأ گرفته و قابلیت ذخیره آب در برگ‌هایش را دارد.

به همین دلیل نیاز به آبیاری فراوان ندارد و آن را به گزینه‌ای عالی و کم‌نیاز برای مبتدیان تبدیل می‌کند. آلوئه ورا به عنوان یک گیاه دارویی نیز معروف است، زیرا شیره آن می‌تواند به تسکین سوختگی‌ها، آفتاب‌سوختگی‌ها، تحریکات پوستی و نیش حشرات کمک کند. برای استفاده از آن، کافی است یکی از برگ‌ها را از پایه جدا کرده، آن را از وسط برش داده و ژل یا شیره درون آن را به‌طور مستقیم روی پوست بمالید. در این مقاله، به نکات لازم برای پرورش و مراقبت از آلوئه ورا اشاره خواهیم کرد.

چرا آلوئه ورا گیاهی خاص است؟

با توجه به خواص دارویی آلوئه ورا، این گیاه در طول تاریخ به دلایل کاربردی و زیبایی‌شناختی مورد توجه قرار گرفته است. برگ‌های سبز روشن و گوشتی این گیاه با نوک تیز از مرکز آن بیرون می‌آیند و می‌توانند ظاهری تازه و مینیمالیستی به محیط داخلی ببخشند. این برگ‌ها که به رنگ سبز کم‌رنگ و دارای لبه‌های دندانه‌دار ظریفی هستند، می‌توانند به ارتفاع ۶۰ سانتی‌متر و عرض ۳۰ سانتی‌متر رشد کنند، البته به شرطی که با عشق و مراقبت مناسب از آن‌ها نگهداری شود.

آلوئه ورا دارای خواص درمانی است، زیرا شیره خنک و ژل مانند داخل برگ‌های آن برای تسکین تحریکات پوستی، آفتاب‌سوختگی و نیش حشرات بسیار مؤثر است.

به عنوان گیاهانی بومی مناطق گرم و خشک، آلوئه وراها می‌توانند آب را در برگ‌های شاداب خود ذخیره کنند. این ویژگی به این معنی است که آن‌ها نیازی به آبیاری مداوم ندارند. بنابراین، نگهداری از گیاه آلوئه ورا به راحتی آب خوردن است و برای هر فردی، صرف‌نظر از سطح تجربه‌اش در مراقبت از گیاهان، گزینه‌ای ایده‌آل محسوب می‌شود.

گونه‌های گیاه آلوئه ورا

بیش از ۵۰۰ گونه آلوئه ورا در جهان وجود دارد که به سه دسته اصلی تقسیم می‌شوند: آلوئه ورای درختی، آلوئه ورای درختچه‌ای و آلوئه ورای بدون ساقه. خوشبختانه، از نظر مراقبت، این گونه‌ها هیچ تفاوتی با یکدیگر ندارند. برخی از انواع آلوئه ورا که برای نگهداری در آپارتمان مناسب‌تر هستند، عبارت‌اند از:

• آلوئه ورای ساده: این گیاه بدون ساقه دارای برگ‌های ضخیم و سبز رنگ است که از مرکز ساقه رشد می‌کنند. طول برگ‌های آن بین ۳۰ تا ۴۰ سانتی‌متر است و ساقه‌اش می‌تواند تا ۹۰ سانتی‌متر ارتفاع پیدا کند.
• آلوئه آریستاتا: این ساکولنت‌های بدون ساقه به خاطر دندانه‌های سفید که به لبه برگ‌هایشان چسبیده‌اند، شناخته می‌شوند و سمی هستند، بنابراین فواید سلامتی ندارند. این گیاهان می‌توانند به ارتفاع ۲۰ تا ۳۰ سانتی‌متر رشد کنند و به همین دلیل برای نگهداری در گلدان ایده‌آل هستند.
• آلوئه پلی فیلا: با مشاهده این گیاه، به راحتی متوجه می‌شوید که چرا به آن آلوئه ورای مارپیچی می‌گویند. برگ‌های کوتاه آن به صورت ردیفی و در یک راستا مارپیچ می‌شوند. در فصل‌های بهار و تابستان، این گیاه شکوفه‌های قرمز یا صورتی زیبا تولید می‌کند.

روش‌های مراقبت از گیاه آلوئه ورا

نگهداری از گیاه آلوئه ورا در گلدان به خاک شنی یا خاک کاکتوس نیاز دارد. اگر از این ساکولنت در فضای باز مراقبت می‌کنید، باید آن را در کنار گیاهان دیگر با نیازهای مشابه بکارید. آلوئه را در باغچه مرکزی خانه در کنار سایر گیاهان بکارید یا با کاشت آن به تنهایی در گلدان این گیاه را به یک نقطه کانونی در ورودی خانه تبدیل کنید. آلوئه ورا در گلدان روی تراس‌ها و پاسیوها، جایی که برای استفاده در درمان سوختگی‌ها و درمان اضطراری جای نیش حشرات نیز مفید است، زیبا به نظر می‌رسد.

ممکن است آلوئه ورا در فضای باز، در اواخر بهار یا اوایل تابستان شکوفا شود. شکوفه‌ها معمولاً در آلوئه ورای کاشته شده در گلدان ظاهر نمی‌شوند. در هر صورت، این گیاه باید بسیار بالغ شده باشد تا شکوفه بدهد و حتی ممکن است هر سال شکوفا نشود، به ویژه اگر برگ‌های آن برای استفاده برداشت شوند. آلوئه ورا به آبیاری کمی نیاز دارد و در عمل به هیچ کوددهی نیازی ندارد. این ویژگی‌ها آلوئه ورا را به یک گیاه آپارتمانی با مراقبت آسان برای باغبانان مبتدی تبدیل می‌کند. برای مراقبت از گیاه آلوئه ورا باید نیازهای آن را بهتر بشناسید.

نور

آلوئه ورا برای رشد به نور طبیعی و محیطی روشن نیاز دارد. در خارج از منزل، حداکثر ۶ ساعت آفتاب کامل با اندکی سایه در بعدازظهر به رشد آلوئه ورا کمک می‌کند. اگر از آلوئه ورا در داخل خانه مراقبت می‌کنید، باید آن را در کنار پنجره‌ای با نور روشن و غیر مستقیم خورشید قرار دهید. آفتاب مستقیم ممکن است سطح لطیف برگ‌های این گیاه را بسوزاند اما کمبود نور هم باعث می‌شود که گیاه به صورت علفی رشد کند و برگ‌های آن ضعیف و دارای چروک شود.

خاک

آلوئه ورا در زیستگاه طبیعی خود معمولاً در شرایط خاکی فقیر از مواد مغذی یا در دامنه‌های شنی با زهکشی خوب رشد می‌کند. با استفاده از خاک کاکتوس یا خاک عادی مخلوط با پرلیت و ماسه درشت دارای زهکشی مناسب از رشد بهینه این گیاه در گلدان مطمئن شوید. آلوئه ورا خاک کمی اسیدی ترجیح می‌دهد و pH آن باید حدود ۶.۰ باشد. با وجود این، آلوئه ورا گیاهی بسیار سازگار است و می‌تواند در خاک‌های خنثی یا قلیایی نیز رشد کند.

آبیاری

آلوئه ورا آبیاری منظم را ترجیح می‌دهد، به شرطی که در میان دو آبیاری، خاک آن کاملاً خشک شود. اگر خاک آلوئه ورا برای مدتی طولانی خشک بماند، برگ‌های آن پژمرده و کمی چروکیده می‌شوند.

آلوئه ورا در زمستان به خواب زمستانی فرو می‌رود و اصلاً به آبیاری نیاز ندارد، به شرطی که در طول فصل رشد خود آب کافی دریافت کند. اگر آب و هوای منزل شما در فصل زمستان بارانی است، کاشت آلوئه ورا در شن یا سنگ گزینه بهتری خواهد بود. این کار باعث می‌شود که آب روی ریشه‌های آلوئه ورا جاری شود و از پوسیدگی آن جلوگیری می‌کند.

دما و رطوبت

آلوئه ورا به طور طبیعی در محیط‌های خشک، استوایی و نیمه گرمسیری رشد می‌کند. بنابراین، شبیه‌سازی این شرایط به این گیاه کمک می‌کند تا بهتر رشد کند. دمای ایده‌آل برای آلوئه ورا بین ۱۲ تا ۲۹ درجه سانتی‌گراد است. اگر پیش‌بینی می‌کنید که دمای شب به زیر ۴.۵ درجه سانتی‌گراد خواهد رسید، بهتر است گلدان آلوئه ورای خود را در فضای باز رها نکنید.

این گیاه به خوبی می‌تواند هوای خشک را تحمل کند و نیازی به رطوبت اضافی ندارد. رطوبت نسبی ۴۰ درصد بهترین میزان رطوبت برای این ساکولنت محسوب می‌شود.

کوددهی

آلوئه ورا در شرایط خاکی نامناسب به خوبی رشد می‌کند. این گیاه با خاک بیابانی فقیر از نظر مواد مغذی سازگار است و به هیچ وجه نیازی به کوددهی ندارد. با این حال، گفته می‌شود که تغذیه آلوئه ورای کاشته شده در گلدان یک بار در سال در فصل بهار می‌تواند به حفظ شادابی و رشد بهتر آن کمک کند. بهترین گزینه برای تغذیه سالانه آلوئه ورا، کود مایع ۱۰-۴۰-۱۰ مخصوص گیاهان آپارتمانی است که باید به صورت نیمه رقیق استفاده شود. آلوئه ورا در محیط‌های باز معمولاً به طور طبیعی رشد می‌کند.

هرس کردن آلوئه ورا

آلوئه ورا تنها در صورتی نیاز به هرس دارد که برگ‌های آن پژمرده یا مرده باشند. همچنین می‌توانید آلوئه وراهایی را که به دلیل عوامل محیطی آسیب دیده‌اند، هرس کنید. اگر نوک برگ‌های خارجی گیاه شما قهوه‌ای شده باشد، آن‌ها را ببرید. برای این کار، از قیچی باغبانی تمیز استفاده کنید و فقط نوک آسیب‌دیده را قطع کنید یا در صورت نیاز، کل برگ را از پایه جدا کنید. هرس برگ‌های زنده یا مرده آلوئه ورا از پایه باعث رشد برگ‌های جدید می‌شود و همچنین به زیبایی گیاه افزوده می‌کند. هرگز برگ‌های مرکزی آلوئه ورا را هرس نکنید.

تکثیر آلوئه ورا

آلوئه ورا با کاشت مجدد پاجوش‌هایی که در پایه‌اش رشد می‌کنند، به خوبی تکثیر می‌شود. گیاهان بالغ آلوئه ورا معمولاً پاجوش‌های زیادی تولید می‌کنند که می‌توانید به سادگی آن‌ها را به گلدان‌ها یا قسمت‌های مختلف باغچه منتقل کنید و حتی به دوستانتان هدیه دهید.

برای تکثیر آلوئه ورا از پاجوش‌ها، مراحل زیر را دنبال کنید:

• آماده‌سازی: دستکش، بیلچه، گلدان و خاک مخصوص کاکتوس را آماده کنید.
• پر کردن گلدان: دستکش‌ها را بپوشید و گلدان را با خاک کاکتوس پر کنید.
• جدا کردن پاجوش: با استفاده از بیلچه باغبانی، یک پاجوش را از کنار گیاه مادر جدا کنید و ریشه‌ای که آن را به گیاه مادر متصل کرده است، جدا نمایید. برخی پاجوش‌ها ممکن است
• ریشه‌های وسیع‌تری داشته باشند، در حالی که برخی دیگر ممکن است اصلاً ریشه نداشته باشند. اما در هر صورت، همه آن‌ها به خوبی رشد خواهند کرد.
• خشک کردن ریشه: ریشه یا ساقه پاجوش را مرتب کنید و برای چند روز آن را در پشت یک پنجره آفتابی قرار دهید تا بریدگی‌های آن خشک و پینه ببندند.
• کاشت پاجوش: پاجوش آلوئه ورا را در گلدان بکارید و دقت کنید که تمام ریشه‌های آن با خاک پوشانده شوند. خاک را درست در زیر تاج اصلی (جایی که برگ‌ها شروع به رشد می‌کنند) بریزید.
• آبیاری و قرار دادن در آفتاب:گیاه را آبیاری کنید و آن را در پشت پنجره‌ای آفتابی قرار دهید. ممکن است سه تا چهار ماه طول بکشد تا ریشه‌های آلوئه ورا رشد کنند، بنابراین باید صبور باشید.

تعویض گلدان آلوئه ورا

آلوئه ورا دارای سیستم ریشه‌ای کم‌عمق و گسترده‌ای است که تمایل دارد نزدیک به سطح خاک گسترش یابد. از آنجا که این گیاه به خوبی رشد می‌کند و نیاز به تعویض گلدان مکرر دارد، بهتر است از گلدان عریض‌تری به جای گلدان عمیق‌تر استفاده کنید. هنگامی که آلوئه ورا ریشه‌دارتر می‌شود یا اگر به نظر می‌رسد که پاجوش‌های زیادی تولید کرده، زمان تعویض گلدان فرا رسیده است. برای این کار، مراحل زیر را دنبال کنید:

1. خارج کردن گیاه: با احتیاط گیاه مادر و پاجوش‌ها را از گلدان بیرون بیاورید و دقت کنید که به برگ‌ها آسیبی نرسد.
2. جدا کردن پاجوش‌ها: پاجوش‌ها را از گیاه مادر جدا کرده و بگذارید خشک شوند. سپس، آن‌ها را به تنهایی بکارید.
3. پر کردن گلدان: یک گلدان عریض‌تر را با خاک مخصوص کاکتوس پر کنید.
4. کاشت گیاه مادر: گیاه مادر را در این گلدان بکارید به گونه‌ای که تمام ریشه‌های آن پوشیده شوند و خط خاک درست زیر بدنه اصلی آن قرار گیرد.
5. آبیاری: گیاه را به خوبی آبیاری کنید و قبل از آبیاری‌های بعدی اجازه دهید خاک کاملاً خشک شود.

آفات رایج آلوئه ورا

آلوئه ورا ممکن است به شپشک‌های آردآلود، شته یا کنه‌های آلوئه ورا مبتلا شود. شپشک‌های آردآلود در پایه این گیاه تجمع می‌کنند و ماده چسبناکی ترشح می‌کنند که شرایط را برای رشد کپک فراهم می‌کند. شته‌ها به‌ندرت گیاه را می‌کشند، اما باعث ایجاد برجستگی‌های خاکستری ناخواسته بر روی برگ‌ها می‌شوند و رشد گیاه را کاهش می‌دهند. کنه‌های تارعنکبوتی نیز می‌توانند تارهایی تولید کنند که تغذیه گیاه را مختل می‌سازند.

برای حذف شپشک‌های آردآلود، پس از اسپری کردن گیاه با آب، آن‌ها را با یک پارچه نرم پاک کنید. شته‌ها را می‌توان با استفاده از محلولی شامل ۱ قاشق غذاخوری صابون حشره‌کش، ۱ فنجان ایزوپروپیل الکل و ۱ فنجان آب از بین برد. برگ‌های آلوده به شته را هر سه روز یک بار به مدت ۱۴ روز با این محلول سمپاشی کنید. برای از بین بردن کنه‌ها، بافت آلوده را هرس کنید تا گیاه و سایر گیاهان اطراف آن از آسیب در امان بمانند.

دمای سرد و رطوبت بالا می‌تواند باعث بروز زنگ آلوئه ورا شود. زنگ آلوئه ورا یک بیماری قارچی است که به صورت لکه‌های زرد روی برگ‌ها ظاهر می‌شود و در نهایت این لکه‌ها گسترش یافته و قهوه‌ای می‌شوند. این بیماری معمولاً خود به خود برطرف می‌شود و نیازی به درمان خاصی ندارد. همچنین، پوسیدگی نرم باکتریایی ممکن است به قسمت داخلی آلوئه ورا نفوذ کند که این بیماری کشنده است. برای پیشگیری از آن، بهتر است از آبیاری بیش از حد آلوئه ورا خودداری کنید، زیرا درمانی برای این بیماری وجود ندارد.

کلام پایانی

مراقبت از گیاه آلوئه ورا نسبتاً آسان است. مهم‌ترین نکته‌ای که باید به یاد داشته باشید این است که از آبیاری بیش از حد این گیاه پرهیز کنید و مطمئن شوید که ریشه‌های آلوئه ورای شما در آب باقی نمانند. برای نگهداری صحیح از این گیاه، نکاتی که در این مقاله توضیح داده‌ایم را دنبال کنید تا این دوست سبز شما همیشه شاداب و سالم بماند.

با کمی صبر و دقت، آلوئه ورا می‌تواند سال‌ها به رشد خود ادامه دهد و زیبایی منحصربه‌فردی به فضای خانه یا محل کار شما ببخشد. با توجه به خواص دارویی متعدد این گیاه، آلوئه ورا علاوه بر زیبایی، کاربردهای عملی نیز دارد. استفاده از آن به عنوان ماده غذایی و برای تسکین پوست حتی برای افرادی که از زیبایی و طراوت برگ‌ها و شاخه‌های سبز و ضخیم این گیاه لذت نمی‌برند نیز ارزشمند است.

منابع: thespruce , bloomboxclub , goodhousekeeping