میازاکی و عشقش به انیمیشن‌های دیزنی

هنگامی که به بزرگترین نام‌های انیمیشن اشاره می‌شود، تنها چند نفر مبتکر واقعی می‌توانند به مقام اول دست یابند. در هالیوود، کمتر کسی پیدا می‌شود که مدال طلای انیمیشن را به گردن والت دیزنی نیندازد. در اروپا، یان شوانکمایر به عنوان یک استاد برجسته در حوزه استاپ موشن شناخته می‌شود. و در آسیا، هایائو میازاکی، استاد بزرگ انیمه و یکی از بنیان‌گذاران استودیو جیبلی که دنیای انیمه ژاپنی را دگرگون کرد، بی‌رقیب است. این مقاله به بررسی انیمیشن‌های محبوب میازاکی و تأثیرات آن بر دنیای انیمیشن می‌پردازد.

والت دیزنی مدت‌هاست که از دنیا رفته است و یان شوانکمایر نیز از این صنعت خداحافظی کرده است. اما میازاکی همچنان با آثارش تأثیرگذار، دنیای هنر انیمیشن را شکل می‌دهد و در قرن بیست و یکم با برخی از بهترین اثرات خود، گلبارانی از ابتکارات هنری به وجود آورده است. میازاکی پس از کسب شهرت در دهه ۱۹۸۰ با اثرات کلاسیکی همچون “نائوشیکا از دره باد” (Nausicaä of the Valley of the Wind) و “همسایه من توتورو” (My Neighbour Totoro)، با اثرات برجسته‌ای همچون “شهر اشباح” (Spirited Away) وارد دهه جدید شد و با تحولاتی که در صنعت انیمه به وجود آورد، اثرگذاری بی‌نظیری داشت.

او که برای «شهر اشباح» جایزه اسکار بهترین فیلم بلند انیمیشن را از آن خود کرد، به عنوان اولین فیلم از تولیدات استودیو جیبلی است که این افتخار را به دنبال داشت. این موفقیت، میازاکی را به معنای واقعی کلمه به جهانیان معرفی کرد و او موفق شد نسل جدیدی از علاقمندان به انیمه و انیمیشن را در سرتاسر جهان به خود جذب کند. با این اقدام، استودیو جیبلی به سطوح تازه‌ای از موفقیت دست یافت. یک نکته جذاب درباره آثار میازاکی این بود که آثار او با نگاه نو و خلاقانه به داستان‌های مردمی، با الهام از برخی از برجسته‌ترین آثار استودیو دیزنی، در یک سبک غیرقابل ترکیب با آب و هوای غربی ارائه شد. این خاصیت باعث جلب توجه طرفداران انیمه در کشور خود و همچنین مخاطبان غربی و سایر نقاط جهان شد.

هایائو میازاکی، علاوه بر دخالت فعال در زمینه انیمیشن، به عنوان یک طرفدار دیزنی هم شناخته می‌شود. در پاسخ به سوالاتی درباره فیلم‌های محبوب دیزنی از او پرسیده شده است، او ابتدا با انیمیشن محبوب محصول ۱۹۸۹ به نام «پری دریایی کوچک» آغاز می‌کند. این انیمیشن نه تنها الهام از استودیو جیبلی و دنیای انیمه داشته، بلکه به ویژگی‌های جلب‌کننده‌ای مانند چانه تیز و چشمان بزرگ که ویژگی‌های ممتاز شخصیت‌های کارتونی ژاپنی هستند، برخوردار است. میازاکی به صراحت اعلام کرده است که «پری دریایی کوچک» از محبوب‌ترین انیمیشن‌های دیزنی او محسوب می‌شود.

همان‌طور که کارگردانان «پری دریایی کوچک»، ران کلمنتس و جان ماسکار با الهام از آثار میازاکی اقدام به ساخت انیمیشن تحسین‌شده خود کردند، میازاکی نیز بعدها از این انیمیشن دیزنی برای ساخت اثر خود به نام «پونیو روی صخره کنار دریا» (Ponyo) الهام گرفت.

این تنها اثری از میازاکی نیست که از انیمیشن‌های دیزنی الهام گرفته است. این مبدع انیمه برای ایجاد شاهکار خود به نام «همسایه من توتورو» (محصول ۱۹۹۸) از انیمیشن کلاسیک «پیتر پن» (محصول ۱۹۵۳) دیزنی بهره برد. «پیتر پن» دومین انیمیشن محبوب میازاکی از دیزنی بود. به‌ویژه، سکانس‌های پرواز در «پیتر پن» آنچه را که میازاکی را شگفت‌زده کرد، و او از آن‌ها الهام گرفته برای صحنه‌های مشابه در «همسایه من توتورو» استفاده کرد، جایی که شخصیت‌های اصلی در آسمان شب شناور می‌شوند.

مهم نیست که هر دو این انیمیشن‌های محبوب دیزنی و میازاکی با استفاده از یک سبک دستی بی‌نظیر ساخته شده‌اند. میازاکی، که از انیمیشن‌های تولیدشده توسط هوش مصنوعی کمال‌خواه است، به تازگی اظهار داشته که: “من واقعاً از این کار متنفرم. اگر کسی می‌خواهد این کارهای مسخره ترسناک را بسازد، بسازد. اما من هیچ‌وقت از این تکنولوژی در آثارم استفاده نخواهم کرد.” شاید دلیل جلب مخاطبان زیاد آثار میازاکی نیز در همین ویژگی آن است که او در طراحی انیمه‌های خود از مفاهیم عمیق و دوستانه انسانی به‌طور جداگانه بهره‌می‌برد، جلوه‌گر زیبایی واقعی اثرات دستی است.