تاثیر فناوری‌های نوین بر عادات مطالعه

امروزه، پیشرفت فناوری منجر به افزایش محبوبیت کتاب‌های الکترونیکی شده است. کتابخانه‌های دیجیتال نیز امکان دسترسی آسان به منابع گسترده را در هر زمان و مکان فراهم کرده‌اند، که باعث تغییر شیوه‌ی مطالعه و عادات کتاب‌خوانی ما شده است.

قبل از اختراع دستگاه چاپ توسط گوتنبرگ، برای دستیابی به اطلاعات، منابع مکتوب اغلب شامل طومارها و کتاب‌های دست‌نویس گران‌بها و ارزشمند بودند. این منابع، در جنگ‌ها، بلایای طبیعی و حتی بی‌توجهی، به طور کامل از بین می‌رفتند. اما با اختراع انقلابی گوتنبرگ در قرن پانزدهم، روش‌های جدید و کارآمدتری برای تکثیر کتاب‌ها معرفی شد و عادات مطالعه در جامعه تغییر کرد.

در قرن بیست و یکم، با پیشرفت فناوری دیجیتال، یک انقلاب دیگر در دسترسی به کتاب‌ها و مطالعه روی داده است. چاپ‌خانه‌ها، اینترنت، تخته‌های هوشمند، تبلت‌ها و به ویژه کتاب‌های دیجیتال، این امکان را فراهم کرده‌اند که به دنیای کتاب‌ها به راحتی دسترسی داشته باشیم.

به طور غیرمنتظره‌ای، کتاب‌های الکترونیکی باعث افزایش چشم‌گیری در میزان مطالعه شده‌اند. دسترسی آسان به منابع متعدد، یکی از مهم‌ترین و کاربردی‌ترین ویژگی‌های فناوری است و در حال حاضر دوران جستجوی مداوم و حتی دشوار برای یافتن منابع مناسب به پایان رسیده است. اکنون با یک کلیک ساده و استفاده از موتورهای جستجو در اینترنت، صدها منبع مرتبط با موضوعات مختلف در دسترس قرار می‌گیرد. به عبارت دیگر، در مقابل بایگانی کتابخانه‌های فیزیکی که منابع محدودتری دارند، استفاده از موتورهای جستجو برای یافتن اطلاعات خاص، بسیار کارآمدتر و جامع‌تر است. بنابراین، با جدیت می‌توان ادعا کرد که عادات کتاب‌خوانی ما دیگر همانند گذشته نیست و احتمالاً این تغییرات در آینده بیشتر خواهد شد.

در گذشته اخیر، با افزایش محبوبیت کتاب‌های الکترونیکی، برنامه‌های متعددی برای استفاده از نشریات و کتاب‌های دیجیتال ظاهر شده‌اند که هرکدام از آن‌ها ویژگی‌های منحصر به فردی را ارائه می‌دهند و به کاربران امکان و اجازه دسترسی به هزاران کتاب در دسته‌بندی‌های مختلف را فراهم می‌کنند. این امر به خوشبختی به ما اجازه می‌دهد تا به بسیاری از کتاب‌های نایاب دسترسی پیدا کنیم.

همچنین، تکنولوژی نحوه‌ی خرید کتاب را نیز تغییر داده است؛ زیرا اکنون به سادگی و بدون اتلاف وقت و حتی هزینه بیشتر، می‌توانیم کتاب مورد نظر خود را سفارش دهیم. همچنین، کتابخانه‌هایی وجود دارند که شرایطی برای امانت گرفتن کتاب‌های الکترونیکی و دسترسی آنلاین به مراکز اطلاعات‌شان را در اختیار کاربران قرار می‌دهند؛ بدین ترتیب، کتابخانه‌ها و کتاب‌فروشی‌هایی که به فناوری‌های پیشرفته و به‌روز تطبیق نداده‌اند، با خطر تعطیلی روبه‌رو خواهند شد.

در برخی از کلاس‌های درسی، فناوری‌های پیشرفته مانند تخته‌های هوشمند که امکان استفاده از اینترنت را فراهم می‌کنند، جایگزین تخت‌ سیاه‌های قدیمی شده و حضور چشم‌گیر کتاب‌های درسی دیجیتال، میزان یادگیری را نیز افزایش داده‌است. به عبارت دیگر، برنامه‌های آموزش مجازی از راه دور در دنیای امروز بسیار کاربردی و مهم تلقی می‌شوند؛ به عنوان مثال، امکان آموزش آنلاین در دانشگاه‌های معتبر سراسر جهان همراه با ارائه مدرک معتبر، پیشرفت بزرگی بوده است.

استفاده از تبلت که صدها کتاب را در خود جای می‌دهد، جایگزینی کاملاً مناسب برای کتاب‌های فیزیکی، خودکار و کاغذ است؛ به این ترتیب، این موارد امروزه حضور کم‌رنگ‌تری در کلاس‌های درس دارند. همچنین، ممکن است در طول دوره از ویدیوهای آموزشی بهره‌مند شوند و حتی در جلسات امتحان به صورت آنلاین حضور داشته باشند.

به نظر می‌رسد در آینده، مردم کمتر به کتاب‌های فیزیکی روی خواهند آورد و به سمت روش‌های دیگری برای دسترسی به حجم زیادی از محتوا و اطلاعات، مانند صفحه‌نمایش‌های مختلف برای خواندن کتاب، مقاله و سایر متون نوشتاری خواهند رفت. با این حال، هنوز هم فروش کتاب‌های چاپی رونق و قدرتمندی دارند و هیچ آسیب قابل توجهی به ارزش و محبوبیت نسخه‌های چاپی وارد نشده است.

گرچه اندازه این تحولات بسیار چشم‌گیر بوده و به سرعت ادامه دارند، اما خوشبختانه کتاب‌های الکترونیکی توانسته‌اند پذیرش بالایی را در بین بسیاری از علاقه‌مندان به کتاب جلب کنند. با وجود همه این پیشرفت‌ها، انتخاب بسیاری از مردم همچنان برای کتاب‌های چاپی است، اما نمی‌توان نکته‌ی مهمی را انکار کرد که با حضور موثر فناوری‌های دیجیتال، زندگی ما به طور قابل ملاحظه‌ای تغییر کرده و به حدی هم بر عادات کتاب‌خوانی ما تأثیر گذاشته است.