راز عذرخواهی واقعی: فرمولی برای جلب رضایت و بخشش

آیا شما به درستی به اشتباهاتتان اعتراف می‌کنید؟ این سوال اهمیت عذرخواهی و ابراز پشیمانی را مطرح می‌کند. دو روانشناس که بیش از ۲۰ سال به مطالعهٔ عذرخواهی اختصاص داده‌اند، به ما یادآور می‌کنند که روش درست ابراز پشیمانی چگونه است.

هریت لرنر و کارینا شومان، دربارهٔ اهمیت اعتراف به اشتباه تأکید می‌کنند. هریت، نویسنده کتاب «چرا عذرخواهی نمی‌کنی؟»، می‌گوید: «همهٔ ما به دیگران آسیب می‌زنیم، همانطور که از آنها آسیب می‌بینیم. بنابراین، نیاز به عذرخواهی تا آخرین لحظهٔ حیات با ماست.»

هریت و کارینا، دانشیاران روانشناسی اجتماعی در دانشگاه پیتسبورگ، معتقدند که یافتن بهترین روش برای بیان و ارائهٔ چیزی از صمیم قلب، کاری دشوار است. اما نکاتی وجود دارند که به شما کمک می‌کنند تا یک عذرخواهی صادقانه را ابراز کنید.

عذرخواهی به این معناست که ابراز کلماتی که نشان می‌دهد شما از وقوع اتفاقی که برای طرف مقابل ناراحت‌کننده یا مشکل‌ساز بوده، آگاهید و هیچ گونه بهانه‌تراشی نمی‌کنید.

وقتی که عذرخواهی نمی‌کنیم یا عذرخواهی‌مان از صمیم قلب نیست، ممکن است باعث ایجاد شکاف و فاصله در روابط یا حتی پایان رابطه شویم.

به همین دلیل، مهم است که عذرخواهی کنیم، حتی اگر معتقد نباشیم که لزوماً مقصر بوده‌ایم یا اشتباه کرده‌ایم. چراکه گاهی این کار می‌تواند باعث ناراحتی بیشتری نسبت به خود و اشتباه شود.

عذرخواهی کردن برای مسئولیت‌پذیری و تقویت احساس انسانی و ارزش شخصی بسیار حیاتی و مهم است.

گفتن «متاسفم» ممکن است احساسات آسیب‌پذیری را برانگیزد و از آنجایی که مغز ما به طور طبیعی حالت دفاعی دارد، برای بسیاری از افراد عذرخواهی کردن دشوار است.

این کار می‌تواند به تمرکز بر درک و عقیده ما در مورد درست یا نادرست بودن هرچیز منجر شود، به جای اینکه نظر طرف مقابل را شنیده و به دنبال پیدا کردن راه‌ حل باشیم.

اکنون مشخص شده که راه درستی برای عذرخواهی کردن وجود دارد که فراتر از گفتن «متاسفم» است.

شروع یک مکالمه عمیق و معنادار با تمایل به شنیدن صحبت‌ها و نظرات طرف مقابل آغاز می‌شود.

در هنگام عذرخواهی، باید هرگونه حالت تدافعی را کنار گذاشته و واقعاً سعی کنیم که همه چیز را از منظر طرف مقابل ببینیم.

لازم است به یاد داشته باشید که در بعضی مواقع ممکن است نتوان همه احساسات را در یک مکالمه بیان کرد، اما این روندی است که باید طی شود.

در مرحله بعد، انتخاب کلمات مناسب کلیدی برای برعهده گرفتن مسئولیت «به صورت واضح و مستقیم» است.

یک عذرخواهی صحیح نباید شامل هیچ گونه اما و اگری باشد و تمرکز روی عکس‌العمل طرف مقابل ندارد، زیرا این کار نشان‌دهنده عدم مسئولیت‌پذیری است.

عامل سوم در ابراز یک عذرخواهی صمیمی، بیان قصد جبران خسارت با یک “اقدام اصلاحی” است که می‌تواند به اصلاح وضعیت کمک کند.

این اقدام اصلاحی می‌تواند شامل قولی برای تغییر رفتار در آینده و جلوگیری از تکرار اشتباه باشد.

گام بعدی در یک عذرخواهی صحیح، اختصاص فضا و زمان برای بخشش است، زیرا همه چیز بلافاصله به حالت قبل برنمی‌گردد و هر فرد ممکن است به مدت زمانی معینی برای بخشش نیاز داشته باشد.

گاهی اوقات، اهمیت دارد که چقدر صادق باشیم، اما عذرخواهی نقطه شروع خوبی به شمار می‌آید؛ اما باید به عنوان بخشی از “پروسه طولانی‌تر نشان دادن مسئولیت‌پذیری” در نظر گرفته شود.

نکته آخر که از دیدگاه روانشناسان مهم است، همکاری با یکدیگر برای رسیدن به هدف و اهمیت تلاش هر دو طرف است.

همچنین هیچ گونه محدودیت زمانی برای عذرخواهی وجود ندارد. یک عذرخواهی دیرهنگام بهتر از هرگز عذرخواهی نکردن است.