علت و درمان خشکی لب: نشانه‌ها و راهنمای کامل

اگر همیشه یک بالم لب همراه دارید، احتمالاً از جمله کسانی هستید که با خشکی لب مواجه هستید. این مشکل به‌ویژه در فصول سرد بسیار رایج است. اگر به دنبال راه‌هایی برای رفع این مشکل و آشنایی با درمان‌های خانگی خشکی لب هستید، این مقاله برای شما مناسب است.

خشکی لب چیست؟

خشکی لب‌ها معمولاً ناشی از قرار گرفتن در معرض آب‌وهوای سرد و خشک، تابش آفتاب و لیسیدن لب‌هاست که می‌تواند منجر به پوسته‌پوسته شدن و ترک خوردن آن‌ها شود. این مشکل را می‌توان با استفاده از محصولات خانگی، بالم لب و رعایت چند نکته ساده در خانه برطرف کرد.

خشکی لب‌ها ممکن است در هر فصلی از سال اتفاق بیفتد، اما معمولاً در فصل‌های سرد و خشک شدت بیشتری دارد. برخی افراد حتی ممکن است در فصل‌های گرم دچار این مشکل نشوند و فقط در فصول سرد با آن مواجه شوند.

خشکی لب نشانه چیست؟

علت خشکی لب‌ها چیست و چرا ممکن است به ترک خوردن و زخم شدن بینجامد؟

پوست لب‌ها به طور قابل توجهی نسبت به پوست سایر نواحی بدن حساس‌تر و نازک‌تر است. لب‌ها فاقد غدد ترشح چربی هستند، بنابراین احتمال خشک شدن و ترک خوردن آن‌ها بیشتر است. عواملی مانند تابش مستقیم آفتاب، محیط‌های سرد و خشک، و واکنش به مواد شیمیایی موجود در بالم‌ها و رژ لب‌ها می‌توانند باعث خشکی و ترک لب‌ها شوند.

بسیاری از افراد در مقاطع مختلف زندگی با این مشکل روبرو می‌شوند. معمولاً این مسئله با چند راهکار ساده و درمان خانگی قابل حل است، اما در برخی موارد ممکن است به یک مشکل پوستی جدی‌تر تبدیل شود. بنابراین، خشکی لب را باید جدی گرفت.

علائم خشکی لب

نشانه‌های زیر نشان‌دهنده خشکی لب‌ها یا در حال نزدیک شدن به آن هستند:

• پوسته‌پوسته شدن لب‌ها
•  خارش
•  درد خفیف
• زخم و ترک‌خوردگی

تشدید این علائم ممکن است منجر به درد و حتی خونریزی ترک‌های لب شود. همچنین، واکنش به برخی غذاها مانند مرکبات، غذاهای تند و شور نیز می‌تواند باعث سوزش لب‌ها گردد.

علت خشکی لب چیست؟

دلایل خشکی لب‌ها شامل موارد زیر است:

•  آفتاب‌سوختگی
•  هوای سرد
•  آب‌وهوای گرم یا خشک
•  لیسیدن مکرر لب‌ها
•  برخی بیماری‌ها (آلرژی، اختلال تیروئید، اختلالات خودایمنی) یا واکنش به دارو
•  کمبود ویتامین‌ها (مانند آهن و ویتامین B)
•  کم آبی بدن

در ادامه به بررسی این عوامل می‌پردازیم.

محیط: قرار گرفتن در معرض آب‌وهوای بسیار سرد، گرم یا خشک یکی از دلایل اصلی خشکی لب‌هاست. رطوبت کم در محیط می‌تواند لب‌ها را مستعد خشکی و ترک خوردن کند.

رژیم غذایی: گاهی اوقات، کمبود ویتامین‌ها می‌تواند منجر به خشکی لب‌ها شود. داشتن یک رژیم غذایی سالم و متعادل برای تأمین نیازهای بدن و حفظ سلامت لب‌ها و کل بدن ضروری است. برای اطلاعات بیشتر در مورد ویتامین‌های ضروری، مقاله “دلیل خشکی لب کمبود کدام ویتامین است؟” را مطالعه کنید.

لیسیدن لب‌ها: یکی از عادات نادرست که می‌تواند خشکی لب‌ها را تشدید کند، لیسیدن مکرر لب‌هاست. شاید به نظرتان عجیب باشد که این عمل چگونه باعث خشکی می‌شود، اما بزاق حاوی آنزیم‌های گوارشی است که می‌تواند لب‌ها را حساس کرده و آن‌ها را در برابر هوای خشک آسیب‌پذیر کند. همچنین، زمانی که بزاق تبخیر می‌شود، لب‌ها حتی خشک‌تر از قبل می‌شوند. بنابراین، اگر این عادت را دارید، بهتر است آن را ترک کنید.

نفس کشیدن از دهان: یکی دیگر از عادت‌های رایج که به خشکی لب‌ها منجر می‌شود، تنفس از طریق دهان است. این کار می‌تواند رطوبت لب‌ها را کاهش دهد.

مواد آرایشی: برخی فرمولاسیون‌های رژ لب خاصیت خشک‌کنندگی دارند و رنگدانه‌های موجود در آن‌ها ممکن است باعث واکنش‌های آلرژیک شوند.

بیماری‌ها: زرد زخم، اختلالات تیروئید و رشد بیش از حد قارچ کاندیدا نیز از دلایل خشکی آزاردهنده لب‌ها هستند که می‌توانند خشکی را در اطراف لب و گوشه‌های دهان ایجاد کنند. اگر خشکی لب شما موجب درد و ناراحتی جدی است، حتماً با پزشک مشورت کنید.

عوامل خاصی می‌توانند احتمال خشکی لب‌ها را افزایش دهند که به آن‌ها ریسک فاکتور گفته می‌شود. خشکی و ترک لب‌ها ریسک فاکتور خاصی ندارد و ممکن است در هر سنی برای هر فردی پیش بیاید. این مشکل بیشتر در بچه‌ها و نوجوان‌ها که معمولاً لب‌های خود را می‌لیسند، مشاهده می‌شود. همچنین افرادی که در آب‌وهوای خشک یا سرد زندگی می‌کنند، بیشتر در معرض خشکی لب‌ها هستند.

استفاده از محصولات آرایشی نامرغوب و عدم محافظت از پوست در برابر تابش آفتاب نیز می‌تواند احتمال خشکی لب‌ها را افزایش دهد.

تشخیص خشکی لب

معاینه‌ی ظاهری لب‌ها و پوست اطراف دهان می‌تواند به تشخیص خشکی و ترک خوردگی لب کمک کند. پزشک در صورت مشکوک شدن به یک بیماری خاص ممکن است آزمایش‌های خاصی را هم توصیه کند. این آزمایش‌ها ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• تست پوستی آلرژی
• بیوپسی پوست
• آزمایش خون

درمان خشکی لب

با چند راهکار می‌توانید خشکی لب‌ها را درمان کنید. خوشبختانه رفع خشکی لب سخت نیست و با راهکارهای درمان خشکی لب در خانه درمان می‌شود.

استفاده از کره‌ی لب

کره‌ی لب یکی از محصولات مراقبت از لب‌هاست که بافتی بسیار چرب‌تر از بالم لب و رژ لب دارد. این محصول معمولاً حاوی روغن‌های طبیعی مانند شی باتر و روغن بادام است که به‌خصوص برای خشکی لب بسیار مؤثر هستند. کره‌ی لب به تغذیه پوست لب‌ها، نرم کردن و مرطوب‌سازی عمقی آن‌ها کمک می‌کند و معمولاً تا ۱۲ ساعت می‌تواند لب‌ها را مرطوب و نرم نگه دارد.

رژیم غذایی مناسب

ماهی سالمون یکی از بهترین منابع امگا ۳ است که برای پیشگیری و درمان خشکی لب‌ها بسیار مؤثر می‌باشد. همچنین، غذاهای اسیدی، شور و پرادویه می‌توانند پوست لب را تحریک کنند؛ بنابراین، بهتر است این غذاها را با احتیاط مصرف کرده یا در صورت امکان به‌طور کامل حذف کنید.

استفاده از دستگاه رطوبت‌ساز

یکی از بهترین کارها برای درمان خشکی لب‌ها، افزایش رطوبت محیط است. در خانه، می‌توانید در اتاقی که بیشتر وقت خود را سپری می‌کنید، از دستگاه رطوبت‌ساز یا بخور استفاده کنید. برای مکان‌هایی که به‌طور مداوم در آن‌ها حضور ندارید، می‌توانید از دستگاه‌های رطوبت‌ساز کوچک و قابل شارژ بهره ببرید.

ترک سیگار

اگر دنبال یک دلیل دیگر برای ترک سیگار می‌گشتید، این هم یک دلیل خوب! دود تنباکو می‌تواند باعث خشک شدن و ترک خوردن لب های شما شود و ترک سیگار می‌تواند به رفع خشکی لب‌های شما در کمترین زمان کمک کند. ناگفته نماند که ترک سیگار یکی از بهترین کارهایی است که می توانید برای سلامت پوست و سلامت عمومی بدن خود انجام دهید.

پماد برای خشکی لب

بالم لب و پماد مناسب برای خشکی لب باید شرایط زیر را داشته باشد:

•  بدون عطر
•  ضد حساسیت
• حاوی ژله پترولیوم و گلیسیرین
•  حاوی روغن‌ها (روغن معدنی یا روغن دانه کرچک)
• مرطوب‌کننده (مانند سرامید یا دایمتیکون)
•  محافظ در برابر آفتاب (اکسید تیتانیوم یا اکسید روی)

از استفاده از بالم لب‌هایی که حاوی مواد زیر هستند خودداری کنید، زیرا ممکن است باعث تحریک بیشتر لب‌ها شوند:

• عطرها و طعم‌دهنده‌ها
•  لانولین
•  منتول
•  اکالیپتوس
•  کافور
•  موم‌ها

اگر بالم لب شما موجب گزگز یا سوزش لب‌ها شد، فوراً استفاده از آن را متوقف کنید.

بهترین روغن برای خشکی لب

بسیاری از روغن‌های طبیعی قادرند رطوبت لب‌ها را حفظ کنند و دارای خواص ضدمیکروبی و ضدقارچی هستند که در صورت ترک‌خوردگی لب، از بروز مشکلات بعدی جلوگیری می‌کنند. هنگام خرید محصول برای خشکی و ترک لب، به مواد اولیه آن توجه کنید و بهتر است محصول حاوی روغن‌های زیر باشد:

•  روغن اسطوخودوس
•  روغن بادام شیرین
•  روغن نارگیل
•  روغن جوجوبا

هر چند وقت یکبار باید بالم لب یا پماد را استفاده کنیم؟

فاصله زمانی استفاده از بالم لب یا پماد به نوع محصول و وضعیت لب‌ها بستگی دارد. اگر خشکی لب‌های شما شدید است، می‌توانید هر چند ساعت یک بار یا هر زمان که احساس کردید لب‌ها خشک هستند، از آن استفاده کنید. اگر خشکی لب‌ها چندان شدید نیست، می‌توانید شب‌ها قبل از خواب و صبح بعد از بیدار شدن از آن بهره ببرید.

همیشه بعد از خوردن و آشامیدن، بالم لب را تمدید کنید زیرا احتمالاً پاک می‌شود. همچنین، در بیرون از منزل حتماً از بالم لب یا پماد با SPF 30 یا بالاتر استفاده کرده و هر دو ساعت یک بار آن را تمدید کنید.

در صورت خون‌ریزی لب‌های خشک چکار کنیم؟

خون‌ریزی زمانی رخ می‌دهد که ترک‌های ناشی از خشکی لب‌ها شکسته شده و به بریدگی یا زخم تبدیل شوند. پوست خشک به راحتی ترک می‌خورد و لب‌های ترک خورده ممکن است خون‌ریزی کرده و درد و سوزش ایجاد کنند. در این صورت، ابتدا خون را بشویید و لب را خشک کنید، سپس از بالم‌ها و پمادهای قوی‌تر مخصوص ترک لب استفاده کنید. اگر خون‌ریزی مکرر باشد، بهتر است به پزشک مراجعه کنید.

پیشگیری از خشکی لب

با توجه به دلایل خشکی لب‌ها، احتمالاً می‌توانید حدس بزنید که برای پیشگیری از آن چه اقداماتی باید انجام دهید. در ادامه، به چند نکته دیگر نیز اشاره خواهیم کرد.

زبان نزدن به لب‌ها

این عادت را ترک کنید تا تاثیر فوق‌العاده‌ی آن را در کاهش خشکی و ترک خوردن لب ببینید.

استفاده نکردن از بال لب‌های طعم‌دار

بالم‌های لب انواع و اقسام مختلفی دارند و با طعم‌ها و رایحه‌های گوناگونی تولید می‌شوند که بسیار جذاب و وسوسه‌کننده هستند. استفاده گهگاه از این بالم‌ها می‌تواند جالب باشد، اما نباید آن‌ها را به عنوان بالم لب دائمی یا حتی درمانی خود در نظر بگیرید.

استفاده از ضدآفتاب

پوست لب نیز مانند پوست صورت نیاز به محافظت در برابر تابش آفتاب دارد. به همین منظور، رژلب‌هایی با خاصیت ضدآفتاب تولید شده‌اند. هرگاه قرار است در معرض آفتاب قرار بگیرید، از این بالم لب‌ها استفاده کنید. آفتاب‌سوختگی یکی از مهم‌ترین علل خشکی و ترک خوردن لب‌ها است.

پوشاندن لب‌ها در محیط نامساعد

اگر در محیطی قرار می‌گیرید که شرایط مساعدی ندارد مثلا خیلی سرد یا خیلی خشک است، با راهکارهایی مثلا قرار دادن شال جلوی دهان می‌توانید از لب‌ها محافظت کنید.

دور ماندن از مواد آلرژی‌زا

گاهی اوقات لب‌های حساس ممکن است در تماس با عطرها، رنگ‌ها و دیگر عوامل آلرژی‌زا خشک شوند. هنگام خرید محصولات آرایشی و بهداشتی، به مواد تشکیل‌دهنده آن‌ها توجه کنید و از خرید محصولاتی که حاوی این مواد آلرژی‌زا هستند، خودداری کنید.

آب‌رسانی از درون و بیرون

برای حفظ رطوبت بدن و پوست، باید هم از محیط بیرون و هم از داخل اقدام کنید. از دستگاه رطوبت‌ساز استفاده کرده و لب‌ها را با بالم مناسب مرطوب کنید. همچنین، اطمینان حاصل کنید که هر روز آب کافی می‌نوشید تا بدن‌تان دچار کم‌آبی نشود.

جمع‌بندی

خشکی لب یکی از مشکلات رایج در فصول سرد و خشک سال است. خوشبختانه، با استفاده از روش‌های ساده درمان خشکی لب در خانه، مانند استفاده از بالم لب مناسب و پرهیز از عوامل حساسیت‌زا، می‌توانید این مشکل را برطرف کرده و لب‌هایی نرم و سالم داشته باشید.

منابع: Nivea , Clevelandclinic